Śmierć babci, dziadka, cioci czy sąsiada – w takiej sytuacji należy zabierać dziecko na pogrzeb, a może pójść bez niego? Takie pytanie zadaje sobie wielu rodziców. Czy dziecko powinno uczestniczyć w obrzędach pogrzebowych, a jeżeli tak, od jakiego wieku jest to wskazane?
Udział dziecka w pogrzebie – tak czy nie?
Dzieci nie pojmują konceptu śmierci tak samo, jak osoby dorosłe. W wielu rodzinach nie porusza się też z dziećmi tematu śmierci. Uznawany jest on za tabu. Wobec tego pochówek może być wtedy dla dziecka okolicznością niezrozumiałą.
Psycholodzy wskazują, że nie powinno się jednak izolować dzieci od tej tematyki, by miały one szansę na poznanie jej bliżej i porozmawianie o niej z bliskimi. Wtedy również łatwiej będzie wytłumaczyć maluchowi, czym jest pogrzeb i jak należy się podczas niego zachowywać.
Należy jednak pamiętać o tym, że każde dziecko ma inną wrażliwość. Może zdarzyć się, że z powodu uczestnictwa w pogrzebie zacznie mieć ono poważne lęki, na przykład związane z obawą o śmierć rodziców.
Kiedy wziąć dziecko na pogrzeb?
Zazwyczaj przyjmuje się, że granicznym wiekiem, od którego dzieci zaczynają uczestniczyć w ceremoniach pogrzebowych, jest wiek 7-8 lat.
To właśnie od tego wieku dziecko zaczyna w inny sposób pojmować abstrakcyjne koncepty, w tym śmierć. Może zatem łatwiej zrozumieć, czym ona jest, jakie ma konsekwencje oraz jakie znaczenie ma ostatnie pożegnanie.
Należy jednak pamiętać o tym, że jest to granica umowna, dlatego rodzic sam powinien zadecydować, czy zabrać dziecko na pogrzeb. Aby podjąć decyzję, warto również wcześniej porozmawiać z nim na temat śmierci i pochówku, co pozwoli na przygotowanie go do tego niecodziennego zdarzenia.
Jak przygotować dziecko do udziału w pogrzebie?
Gdy zamierzamy wziąć dziecko na pogrzeb, w takim przypadku warto poświęcić czas, aby je do niego przygotować. Należy:
– porozmawiać z dzieckiem o śmierci, zapytać o to, co rozumie pod tym pojęciem i wytłumaczyć, czym jest śmierć
– opowiedzieć dziecku, jak przebiega pogrzeb, jak należy się podczas niego zachowywać
– przedstawić dziecku symbolikę związaną z pochówkiem, między innymi ze znaczeniem koloru czarnego, składania na grobie kwiatów
– wskazać, że podczas pogrzebu pojawiają się emocje, na przykład wiele osób płacze
– dać dziecku przestrzeń do zrozumienia koncepcji śmierci oraz do wyrażania własnych uczuć, na przykład przez przygotowanie obrazka
Kiedy nie powinno się brać dziecka na pogrzeb?
W pogrzebach nie powinny uczestniczyć zbyt małe dzieci, poniżej 3 roku życia. Wtedy mogą być one przytłoczone całą okolicznością, nie rozumieć jej, dlatego szybko się nudzą, zaczynają płakać, hałasować, co może być niekomfortowe dla uczestników ostatniego pożegnania.
Również dziecka nie powinno się zabierać na pogrzeb, gdy widzimy, że nie jest ono jeszcze na to gotowe lub odmawia uczestnictwa w ceremonii. Warto wówczas wytłumaczyć mu jej znaczenie, ale nie naciskać i dać czas do namysłu. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z psychologiem dziecięcym.